Alles over infectieziektes

Niet het allerleukste onderwerp, maar wel heel belangrijk om meer over te weten wanneer je zwanger bent!

Wat is een infectieziekte?

Naast het volgen van de juiste voedings- en leefstijladviezen, is het ook belangrijk om tijdens de zwangerschap aandacht te hebben voor infectieziekten. Ziektes die worden veroorzaakt door een bacterie, virus, parasiet of schimmel, worden ‘infectieziekte’ genoemd. De verzamelnaam voor deze ziekteverwekkers is ‘micro-organismen’.

Welke infectieziektes gaat het dan om en hoe kun je een infectie oplopen? De meest voorkomende manieren van besmetting zijn:

  • Voeding
    De juiste bereidingswijze van voedsel is tijdens de zwangerschap belangrijk. De bacterie Listeria kan zitten in rauw vlees, kip, vis en schaal-/schelpdieren, ongepasteuriseerde melk en groente en fruit. Toxoplasmose is een parasiet en kan voorkomen in rauw of niet goed doorbakken vlees. Goed om te weten: Listeria kan niet tegen verhitting en Toxoplasmose kan niet tegen bevriezing en verhitting.
  • Tuinieren
    De grond in de tuin kan verontreinigd zijn met Toxoplasmose en Listeria. De oorzaak hiervan is dat er ongemerkt ontlasting van dieren in de grond is gekomen. Door contact met verontreinigde aarde of zand kan je besmet raken. Het advies is daarom om handschoenen te dragen tijdens het tuinieren.
  • Kattenbak
    In de ontlasting van katten kan Toxoplasmose zitten. Laat bij voorkeur de kattenbak door iemand anders verschonen. Als je het toch zelf doet, gebruik dan handschoenen.
  • Jonge kinderen
    Jonge kinderen (baby-kleuterleeftijd) zijn regelmatig verkouden of ziek. Vaak hebben zij hier verder weinig last van. Eén van de ziekteverwekkers kan het Cytomegalievirus (CMV) zijn, wat gevaarlijk is om tijdens de zwangerschap door te maken. Wanneer je kleine kinderen hebt of met jonge kinderen werkt, is het daarom het advies om goed op de hygiëne te letten: altijd handen wassen na het verschonen van luiers en geen eten of servies delen met kleine kinderen.

Een aantal veelvoorkomende infectieziektes

  • Kinkhoest
    Kenmerkend voor de kinkhoest is het langdurig hoesten. Vooral baby’s zijn hier kwetsbaar voor. Kinderen kunnen vanaf 2 maanden na de geboorte gevaccineerd worden voor kinkhoest. De eerste weken na de bevalling zijn baby’s dus nog niet beschermd. Daarom biedt de Rijksoverheid aan zwangeren vanaf 22 weken een vaccinatie, om jezelf en de baby te beschermen.
Meld je hier aan voor de kinkhoestvaccinatie
  • Mazelen
    De veroorzaker van de mazelen is een virus. Wanneer je niet gevaccineerd bent of niet eerder besmet bent, loop je risico om het te krijgen. De belangrijkste symptomen zijn hoge koorts en huiduitslag (rode vlekjes).
  • Rode hond
    Rode hond wordt veroorzaakt door het Rubellavirus. Vaak uit het zich in algemene ziekteverschijnselen en huiduitslag in het gezicht, achter de oren en in de nek. Rode hond is onderdeel van het landelijke vaccinatieprogramma.
  • Vijfde ziekte
    De veroorzaker van de vijfde ziekte is het Parvo B19 virus. Wanneer je een keer besmet bent met dit virus, ben je levenslang beschermd. Dit virus gaat vooral rond bij jonge kinderen. Werkt je in de kinderopvang of het basisonderwijs? We kunnen dan aan het begin van de zwangerschap nakijken of je hier (al) tegen beschermd bent. Het is belangrijk om een infectie vóór de 20 weken zwangerschap te voorkomen. Wees dan voorzichtig als er een uitbraak is van de vijfde ziekte en bel de verloskundige.
  • Waterpokken
    De waterpokken worden veroorzaakt door een virus. Veel mensen raken al op jonge leeftijd besmet en zijn daarna levenslang beschermd. Het komt in enkele gevallen voor dat mensen niet beschermd zijn tegen de waterpokken. Het is dan mogelijk om een vaccinatie aan te vragen.

Verloskundige

Inge Terpstra

“Wanneer je in contact bent geweest met een besmet persoon, loop je risico op besmetting. Via bloedonderzoek is het mogelijk om te kijken of je beschermd bent tegen een bepaalde ziekte. Daarnaast is het mogelijk om vast te stellen of je op dat moment een actieve besmetting hebt. Afhankelijk van de uitslag en de soort infectieziekte kijken wij als verloskundige welke vervolgstap nodig is.”

Veelgestelde vragen over infectieziektes

De meest voorkomende manieren van besmetting zijn:

  • Contact met iemand die besmet is.
  • Via besmet voedsel.
  • Inademen van micro-organismen uit de lucht.
  • Bacteriën die uit een wond komen.

De symptomen van een Listeria infectie zijn hoge koorts, spierpijn, hoofdpijn, rugpijn en gewrichtspijn. Herken je deze klachten? Bel dan de verloskundige.

De kans op een Listeria infectie is het grootst in het derde trimester. Er is een kleine kans dat je als zwangere de baby besmet. Als dit gebeurt is de kans op een vroeggeboorte hoger. Listeria is een bacterie. Wanneer je een infectie hebt, wordt dit behandeld met antibiotica.

Je kunt het volgende doen om een Listeria infectie te voorkomen:

  • Bak, braad en kook je eten goed. Listeria wordt gedood bij een temperatuur van hoger dan 75 graden Celsius.
  • Stel de koelkast in op 4 graden Celsius.
  • Gebruik voedingsproducten voor de uiterste houdbaarheidsdatum.

Je kunt het volgende doen om een Toxoplasmose besmetting te voorkomen:

  • De kattenbak door iemand anders te laten verschonen of handschoenen dragen.
  • Tijdens het tuinieren handschoenen dragen.
  • Groente en fruit goed wassen voor het eten.
  • Geen rauw vlees of rauwe vis eten.
  • Wanneer producten meer dan 4 dagen zijn ingevroren bij meer dan -12 graden Celsius is de parasiet gedood.

Een CMV besmetting vindt plaats via lichaamsvloeistoffen: speeksel, bloed en urine. Met name kleine kinderen dragen dit virus makkelijk aan elkaar over.

  • Let bij contact met kleine kinderen op een goede hygiëne. Vermijd contact met speeksel. Eet niet van hetzelfde bestek en drink niet uit dezelfde beker. Doe bijvoorbeeld ook niet de speen van je kind in je mond, wanneer die op de grond is gevallen.
  • Was na het verschonen van een luier goed je handen.

Veel zwangeren hebben als kind al een CMV-infectie doorgemaakt. Het lichaam heeft dan antistoffen tegen dit virus. Wanneer je als zwangere voor het eerst besmet raakt met dit virus, noemen we dit een ‘primo-infectie’. De kans hierop is 1%. Er is dan kans dat de baby ook besmet raakt.

Wil je meer lezen over vergelijkbare onderwerpen?

We hebben meer informatiepagina’s, misschien vind je deze interessant:

Deze websites zijn ook interessant om te bekijken: