Zwangerschapssuiker

“Ik was 10 pond”, zegt de aanstaande vader trots. ‘En ik ben gewoon thuis geboren. Wordt mijn zoon ook zo stevig denk je?”

De aanstaande moeder kijkt iets minder enthousiast bij dit idee. Maar de oma die gezellig mee is, knikt. ‘Ja, 10 pond en 57 cm. En die bevalling ging heel makkelijk. De vroedvrouw was nog geen 10 minuten binnen. Maar hij was mijn zesde kind. De dokter heeft me nog getest op suiker een paar weken later. Maar dat had ik niet.’

Deze vader was als baby wat we noemen een grote baby. Een hele flinkerd kunnen we wel zeggen, maar niet macrosoom. Macrosome baby’s zijn zwaar, maar meestal niet lang. Een baby van 10 pond en 57 cm ziet er normaal uit. Een baby van 10 pond en 50 cm heeft een lijfje dat te groot is voor zijn hoofd. De verhouding hoofd/lijfje is uit balans. De moeders van deze baby’s hebben vaak onbehandelde zwangerschapssuiker gehad.

Wat is nou precies zwangerschapssuiker?

Zoals de meeste mensen weten heb je twee soorten suikerziekte. De ‘echte’ diabetes type 1, die mensen vaak jong krijgen en waarbij ze levenslang insuline moeten spuiten. De eilandjes van Langerhans in de alvleesklier werken niet meer.

De tweede soort noemden we vroeger ouderdomsdiabetes. Ouderen kregen het aan het eind van hun leven. De eilandjes van Langerhans produceerden niet meer voldoende insuline, ze waren op.

Tegenwoordig noemen we diabetes type 2 een leefstijlziekte. Mensen met flink overgewicht lopen de kans het te ontwikkelen. Ook op jonge leeftijd. Hun lichaam kan niet genoeg insuline produceren voor de omvang.

Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke suikerziekte die samenhangt met je zwangerschap. Vrouwen met overgewicht, of naaste familieleden met suikerziekte hebben meer kans om het te krijgen. Maar ook vrouwen van Marokkaanse of Hindoestaanse afkomst hebben een verhoogde kans en het waarom daarvan is nog niet bekend.

Hoe komen we de zwangerschapssuiker op het spoor. Door te testen. Eén test is de GTT. Glucosetolerantietest. Dit houdt in dat je geprikt wordt terwijl je nuchter bent. Daarna krijg je een afgemeten hoeveelheid suikerdrank te drinken en word je nog 1 of 2 keer daarna geprikt om te kijken hoe je die suiker verwerkt. De test heeft een paar nadelen. Hij is na 28 weken zwangerschap niet gevalideerd dus die uitkomst is dan niet echt bruikbaar. Daarnaast reageren sommige vrouwen erg op dat drankje. Ze worden misselijk, spugen het weer uit, waardoor de test niets meer zegt.

Een iets klantvriendelijker test is de glucose dagcurve. Daarbij word je 3 keer in je vinger geprikt, nuchter en daarna halverwege de ochtend en ongeveer 1,5 uur na je lunch. Zolang die waarden lager dan 7 uitvallen is er niets aan de hand. Als er 1 waarde of meer, hoger is dan 7 heb je waarschijnlijk zwangerschapssuiker.

Hier moeten we wat mee. Een moeder die permanent met een te hoge bloedsuikerwaarde rondloopt voedt haar kind via de navelstreng ook veel suiker. Baby’s in de baarmoeder maken hun eigen insuline dus de baby verwerkt het en slaat het op als vet. Dat betekent dat hij/zij een zware baby wordt. Te zwaar voor zijn lengte. Macrosoom. De verhoudingen in het baby-lijfje raken uit balans. Dat is een van de redenen dat de geboorte van dit soort kinderen vaak zo moeizaam gaat. Niet de grootte is het probleem maar de verstoorde verhoudingen.

Na de geboorte wordt de navelstreng doorgeknipt en daarmee de suikertoevoer afgesneden. De baby heeft een hoog insulinegehalte dus hij krijgt een bloedsuikerdaling die ernstig kan zijn. Het duurt gemiddeld 48 uur voor de insulinespiegel van je baby genormaliseerd is.

Hoe kun je dit nu voorkomen? De meeste vrouwen reageren erg goed op een koolhydraatbeperkt dieet. Eventueel onder begeleiding van een diëtiste.
Mijd vooral vloeibare suikers zoals in frisdrank, vruchtensap of koffie of thee met suiker. Vloeibare suikers worden heel snel in je bloed opgenomen en veroorzaken een piek in je bloedsuikergehalte.
Beweeg daarnaast dagelijks een half uur onafgebroken. Je hoeft niet intensief te trainen. Wandelen met de hond of fietsen naar je werk zijn goede voorbeelden.

We controleren met dagcurves regelmatig of je bloedsuikerwaardes onder de 7 blijven. Bij de meesten lukt dit. Bij een enkeling niet. In dat geval gaan we overleggen met de gynaecoloog die op zijn beurt weer de diabetes-verpleegkundige zal inschakelen. En dan zal misschien het advies zijn dat je insuline moet gaan spuiten.
Met de echo wordt bovendien de groei van je kindje gemonitord.

Voor wie er meer over wil lezen, dit stuk van dr. Rachel Reed, Zwangerschapsdiabetes nader bekeken is erg helder.

Na de geboorte wordt in de meeste ziekenhuizen bij baby’s boven de 8,5 pond een suikertestje gedaan. Om even te kijken of de baby niet een te lage bloedsuiker heeft na het doorknippen van de navelstreng. Bij vrouwen die zich goed aan het dieet hebben gehouden zien we zelden problemen bij de baby gelukkig. Als je kind dan ruim boven de 8 pond is, is hij gewoon een lekkere flinkerd met een lengte die daarbij past.