De placenta

Na de geboorte van je baby komt na een tijdje de placenta. Veel mensen vinden het maar een vies, bloederig ding dat zo snel mogelijk weg mag.
Toch is dat onterecht. De moederkoek heeft maanden gezorgd dat je baby goed kon groeien. De moederkoek was lever, longen en nieren tegelijk.

Hoe werkt de placenta?

De placenta is een tijdelijk en autonoom orgaan. Ze wordt speciaal gevormd tijdens de zwangerschap, om de ontwikkeling van de foetus te waarborgen. Ongeveer 30 minuten na de bevalling wordt ze uitgedreven. Deze dikke moederkoek begint vorm te krijgen zodra het embryo zich inplant in het baarmoederslijmvlies. De placenta wordt volledig functioneel na drie maanden en is vanaf de vijfde maand volgroeid.

De placenta is een soort spons die bestaat uit een netwerk van aders en slagaders, de zogenaamde placenta- of chorionvlokken. Die zijn aan één kant vastgehecht aan de baarmoederwand en nemen het bloed van de moeder op. De andere kant van de placenta is bedekt met een transparant laagje en via de navelstreng verbonden met de baby. Op die manier staan de bloedsomloop van baby en moeder met elkaar in contact, zonder dat hun bloed vermengd kan raken.

Wat is de rol van de placenta? 

De placenta is een soort uitwisselingsplatform tussen moeder en baby. Ze vervult verschillende functies:

• Ze zorgt ervoor dat de baby water, voedingsstoffen en zuurstof kan halen uit het moederbloed, elementen die hij nodig heeft voor zijn ontwikkeling.
• Ze fungeert als beschermbarrière, door bepaalde microben en substanties te blokkeren. Toch kunnen sommige parasieten (toxoplasma), kiemen (listeria, syfilis), virussen (hiv, cytomegalovirus, hepatitis B), geneeskrachtige moleculen en toxische stoffen (tabak, alcohol, drugs) door de placenta gaan en soms ernstige letsels veroorzaken.
• Ze maakt het organisch afval dat de baby produceert (urine, koolstofdioxide …) en dat zijn nog onvolgroeide nieren en lever niet kunnen uitscheiden onschadelijk.
• Ze produceert verschillende essentiële hormonen voor het goede verloop van de zwangerschap en de gunstige ontwikkeling van de baby, en scheidt die ook uit.

Je ziet dat de placenta een bijzonder orgaan is. Na de geboorte van de baby is de baarmoeder een stuk kleiner en trekt ze goed samen. De baby begint te huilen, de longen ontplooien zich en de bloedtoevoer van hart en longen verandert. Bij een gezonde baby voltrekt dit proces zich binnen een paar minuten. Je ziet het aan de navelstreng. Die is aanvankelijk dik en blauw. De placenta pompt nog warm, zuurstofrijk bloed naar de baby. Als hij/zij zelf goed ademt is dit niet meer nodig. De navelstreng wordt dan slap en wit.

Dat is vaak het moment dat de placenta gaat loslaten van de baarmoederwand. Jij merkt het niet zo, maar wij zien dan vaak een gutsje bloed komen als teken dat de placenta losligt en geboren kan worden. We vragen soms of je even meeperst.

Als de moederkoek geboren is kijken we hem helemaal na. Ontbreekt er geen stukje? Daarna vragen we of jullie hem willen zien. Dan kunnen we aanwijzen hoe de baby in de vliezen zat en hoe de kant die tegen je baarmoederwand zat eruitziet. In het ziekenhuis wordt hij meestal even gewogen. Een placenta weegt ongeveer 1/6 van het gewicht van je baby.

Daarna mag hij weg. Sommige mensen begraven hem in de tuin en planten er een boompje op. Anderen capsuleren de placenta. Hij is van jullie dus jullie kunnen zelf beslissen wat ermee moet gebeuren.